Emniyet Yönetim Sistemi Nedir ?

Emniyet Yönetim Sistemi, emniyetin yönetilmesi için benimsenen sistematik ve belgelendirilen bir yaklaşımdır. Emniyet Yönetim Sisteminin genel olarak amacı, kuruluşun iş hedeflerini emniyetli bir şekilde yerine getirmesini sağlamaktır. Bu hedeflerin günümüzün sürekli değişen koşulları altında, kuruluşun emniyete ilişkin olarak kendisine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiğini göstererek gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Demiryolları Emniyet Yönetim Sistemi; Altyapı Yöneticisi veya Demiryolu İşletmesi tarafından Ulusal Emniyet Kuralları ve Karşılıklı İşletilebilirlik teknik şartnamelerinde belirtilen emniyet gereklilikleri ile uyumlu olarak genel yapının kurulması, izlenmesi ve iyileştirilmesini sağlayan düzenleme ve organizasyonu ifade eder.

Emniyet yönetim sisteminin kurulması ile demiryollarında güvenli bir taşımacılık için gerekli olan şartların yerine getirilmesi hedeflenmiş, emniyet yönetim sistemleri için genel yapının belirlenmesine ve buna bağlı olarak da emniyet süreç ve metotlarının temel kurallarının belirlenmesine karar verilmiştir. Bunun sonucu olarak çeşitli aşamalardan ve revizyonlardan geçtikten sonra Avrupa Komisyonu tarafından 2004/49/EC numaralı direktif yayınlanmıştır.

Emniyet Yönetim Sistemi, Avrupa Birliği’nin 2004 yılında çıkardığı 2004/49/EC sayılı Emniyet Direktifinin 9. Maddesi ile Ek:3’de belirtilmiş olan gereklilikler ve 10 temel unsurdan oluşan bir sistemdir.

Avrupadaki yasal düzenlemeler, tüm demiryolu işletmecilerinin ve demiryolu altyapı yöneticilerinin (2004/49/EC direktifine göre) bir Emniyet Yönetim Sistemini (EYS) uygulamaya almasını şart koşmaktadır. Buradaki amaç demiryolu işletmelerinde ve alt yapı yöneticilerinde yüksek bir emniyet standardına ulaşılmasını sağlamaktır.

2004/49/EC direktifine göre bir Emniyet Yönetim Sistemi kanuni zorlama olmamasına rağmen (Türkiye’nin henüz AB üyesi olmamasından dolayı) TCDD tarafından da uygulamaya alınmıştır. Bu sayede tren trafiğindeki emniyetin yüksek bir seviyeye çıkarılması ve bu emniyet seviyesinin gelecekte de muhafaza edilmesi hedefine ulaşılması planlanmaktadır.

Neden Emniyet Yönetim Sistemi ?

Demiryolları sektöründe yer alan Kurum, Kuruluş ve Organizasyonların iş hedeflerini emniyetli bir şekilde yerine getirmesini temin etmek üzere Emniyet Yönetim Sistemi yapısı oluşturulmaktadır.  Emniyet yönetim sisteminin kurulması ile demiryollarında güvenli bir taşımacılık için gerekli olan şartların yerine getirilmesi hedeflenmiştir. Emniyet Yönetim Sisteminin tüm Demiryolu İşletmecileri ve Altyapı Yöneticileri tarafından doğru şekilde uygulanımı, Demiryolu Emniyeti Direktifi (Demiryolu Emniyeti ile ilgili 2004/49/AT sayılı Direktif) tarafından öngörüldüğü şekliyle düzenleyici emniyet çerçevesinin bir bütün olarak başarısında anahtar bir unsurdur.

Araçların ve alt yapının bakım faaliyetleri ile tren ve manevra seferlerinin hazırlık, uygulama ve sona erdirme faaliyetlerini yürüten işletme ve bakım personelinin (dâhili ve harici personel) hizmetleri ve TCDD tarafından verilen trafik hizmetleri birbirleriyle bağlantı içerisindedir. Ülkemizde de demiryollarının serbestleştirilmesini içeren yeni Demiryolu Kanunu ile piyasaya girecek yeni aktörlerle altyapı yöneticisi olan TCDD arasındaki ilişkilerin daha sağlıklı yürütülmesi Emniyet Yönetim Sisteminin kurulması ile sağlanacaktır.

Emniyet Yönetim Sisteminin Önemi

Dünyadaki ve ülkemizdeki demiryolu sektörü uzun vadeli yatırımlarıyla rekabet faktörlerini yerine getirerek piyasa payını ve imajını yükseltmektedir. Bunun sonucu olarak demiryolu hatlarının kapasite kullanım oranları ve sefer süratleri önemli ölçüde artmıştır. Demiryolu sektöründeki ortalama hızların ve demiryolu hatlarındaki trafik yoğunluğunun son yıllarda önemli oranda artış göstermesi sonucu yeni ve daha büyük riskler ortaya çıkmıştır. Ayrıca trafik yoğunluğunun artmasından dolayı tren seferleri arasındaki güvenlik açısından faydalı olan zaman aralıkları da önemli ölçüde azalmıştır.

Demiryolu trafiğinin yük ve yolcu taşımacılığı alanındaki sürekli yükselen hizmet beklentilerini karşılayabilmek ve kurumun taşımacılık hizmetlerinde en üst emniyet seviyesine ulaşma iddiasını yerine getirebilmek için, TCDD bir Emniyet Yönetim Sistemini (EYS) uygulamaya almıştır. Emniyet Yönetim Sistemi, AB-Emniyet Direktifi 2004/49/EC’nin şartlarını yerine getirir ve emniyete etkisi olan tüm iş süreçlerinin kesintisiz olarak planlanmasını, kumanda edilmesini ve kontrol edilmesini sağlar. Bu durum, kurum dâhilindeki tüm risk içeren süreçlerin yapısal tanımlanması sonucu müşteriler, çalışanlar ve kurum için avantajlar içerir.

02.05.2015 Tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Demiryolu Altyapı Erişim ve Kapasite Tahsis Yönetmeliğinde; “Emniyet yönetim sistemi: Demiryolu altyapı ve tren işletmecilerinin emniyetli çalışmasını sağlayacak, tehlikelerin ve kazaların azaltılmasına, risklerin düşürülmesine yönelik önlemlerin sistematik olarak belirlenmesi ve buna göre kuralların, talimatların, süreçlerin oluşturulmasını ve bunların devamlı takip edilerek gerektiğinde revize edilebilmesini sağlayan ve ilgili ulusal mevzuata uyan organizasyonel yapı olarak tanımlanmış ve geçerli bir taşımacılık yetki belgesi almış olan demiryolu tren işletmecilerinin altyapı kapasite tahsisi için başvuru yapmadan önce ilgili ulusal mevzuat kapsamında tanımlanan bir emniyet yönetim sistemini kurması ve Bakanlıktan emniyet belgesi alması zorunludur.” denilmiştir.

Sonuç olarak, demiryolu tren işletmecileri taşımacılık yetki belgesi almış dahi olsalar, altyapı tahsisi için yani demiryolu altyapısını kullanabilmeleri için emniyet yönetim sistemini kurması ve emniyet belgesi alması gerekmektedir. Bu açıdan Emniyet Yönetim Sistemi kritik bir öneme sahiptir.

 RailSistem.com