DEMİRYOLU EMNİYET YÖNETİM SİSTEMİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM VERİ TOPLAMA, ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

 

ÖZET

Demiryolu Trafik Emniyetini sürekli iyileştirmek, Emniyet Yönetim Sisteminin yapısını oluşturan teknik, insani ve örgütsel bileşenlerde yapılacak düzenlemelerle mümkün olmaktadır. Bunun içinde hangi verilerin nasıl toplanacağı, nasıl analiz edileceği ve nasıl değerlendirileceği konularının açıklığa kavuşturulması ve bu doğrultuda çalışmalar yapılması ile mümkün olmaktadır. Yapılan çalışmalar neticesinde gerek Altyapı Yöneticileri, gerekse Demiryolu İşletmecileri, Emniyet Yönetim Sistemi ile ilgili düzenlemelerde eksik taraflarını kolaylıkla görebilme ve kendilerini yenileme imkanı bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Emniyet Yönetim Sistemi; Veri Analizi; Veri Değerlendirmesi; Sürekli İyileştirme

1. GİRİŞ

Demiryolu Trafik Emniyetini sürekli iyileştirmek; Kritik öneme sahip üç boyutu bir araya getiren bir süreç yoluyla başarılabilir. Kullanılan araç ve teçhizattan oluşan teknik bileşen; becerileri, eğitim ve motivasyonuyla ön plandaki kişilerden oluşan insani bileşen ve yerine getirilecek
işlerin ilişkisini tanımlayan usuller ve yöntemlerden oluşan örgütsel bileşen.
1
Emniyet Yönetim Sistemi Bileşenleri

Ancak, bu 3 bileşende yapılacak geliştirmeler için temel teşkil edecek olan kritik verilerin toplanması, analizi ve değerlendirmesi aşaması hayati önem taşımaktadır.
Emniyet verilerinin toplanması ve akabinde analizi kuruluşun genel performansını ölçerek, tüm EYS düzenlemelerinde hangi noktalarda eksiklikler bulunduğunu anlamasına olanak verir.

2. VERİ TOPLAMA

Veri toplama aşamasında, toplanması gereken verilerin sistematik olarak düzenli ve gerçekçi bir yapıya bürünmesi analizinde ve değerlendirmesinde kritik öneme sahiptir.

Emniyet verilerinin toplanması izleme faaliyetine dayanır ve aşağıdaki unsurları göz önüne almalıdır:

  • Kazalar / olaylar / atlatılan tehlikeler / tehlikeli olayların yapılandırılmış bir şekilde raporlanması
  • İnceleme bulguları (işletimsel düzenlemelerle uyumsuzluğu saptamak için ve/veya altyapının ya da ekipmanın durumuyla ilişkili olabilir)
  • Denetim sonuçları (esasen tasarım ve uygulanım süreci düzeyinde)

 

2

 

Veri Toplama Prosedürü

Bir kuruluşun bu veri toplama işini olanaklı hale getirmek için, belirlenen göstergeye ilişkin bilgi veya ölçü biriminin mevcut veya belirlenebilir olduğundan emin olması gerekmektedir.

3. VERİ ANALİZİ

Veri analizinin temel yapısı şu şekilde olmalıdır:

3
Veri Analizi Akışı

I. Toplanan verilerin tasnifi/sınıflandırılması,
II. Veri analizinde hangi yöntem/yöntemlerin seçileceği
III. Belirlenen yöntem/yöntemler dahilinde verilerin analiz edilerek, ilgili ortamlarda sunumu

Veri analizinin kapsamında aşağıdakilerin saptanması yer almalıdır:

  • beklenilen sonuçlardan her türlü sapma (gecikmeli göstergeler kullanılarak)
  • süreç anormallikleri (öncü göstergeler kullanılarak)

‘Gecikmeli’ göstergeler bir faaliyetten kaynaklanan nihai sonuçları ölçer. Kaza ve olay sayısı gibi gecikmeli göstergeler, “emniyetli” bir sonuç alınıp alınmadığını ortaya koyar. Bir performans ölçüm sisteminde verilerle kıyaslama yapmaya olanak verir, aynı zamanda sonuçların kalitesi (örneğin: iyileşme veya kötüleşme) ile öngörü anlamında kullanılacak olasılığı gösterir (örneğin tehlike anında geçilen artan sayıdaki sinyal bir çarpışmanın habercisi olabilir).

Ancak, risk kontrol tedbirlerinin etkinliğine dair eksiksiz bir tabloya sahip olmak için, ayrıca seçilmiş bazı öncü göstergelerin belirlenmiş tolerans düzeyleriyle kıyaslanması gerekmektedir.

4. VERİ DEĞERLENDİRME

Veri analiz sonuçlarının değerlendirilmesi kuruluşa risk kontrol tebdirlerinin performansı ile EYS’nin bununla ilgili diğer süreçlerine dair reaktif bir değerlendirme olanağı verir. Veri değerlendirmesi sürekli bir döngü şeklinde kendini iyileştiren bir aşamadır. Şöyle ki; toplanan verilerin önceden belirlenen yöntemlerle analizi sonucu ortaya çıkan iyileştirme ihtiyacının karşılanması için öneriler ve önleyici veya düzeltici tedbirler alınarak, uygulamaya konulur. Uygulamaların hayata geçirilmesinin takibi ve geri dönüşleri yapılarak, Analiz etkinliğinin değerlendirilmesi yapılır ve varsa veri toplama/analizi aşamalarındaki eksiklikler/hatalar tekrar gözden geçirilerek, sistemin aksayan yönü ortaya konulabilir. Ancak her sistemde olduğu gibi bu yapı içinde hiçbir zaman nihai bir yapı bulunmayıp, sürekli kendini yenileyen, gelişime açık bir döngü haline gelmektedir.

4

 

                                 Veri Değerlendirme Döngüsü

5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Kuruluş hedeflerinin belirlenmesi/değerlendirilmesi, Emniyet Yönetim Sistemini oluşturan, teknik, insani ve örgütsel bileşenlerin işlerliğinin denetlenmesi ve Kuruluşun kendini yenilemesi bakımından verilen toplanması, analizi ve değerlendirilmesi önemli bir yet tutmaktadır. Uygun koşullarda bu yönde yapılacak çalışmalar, hem Altyapı Yöneticileri hem de Demiryolu İşletmecilerinin gelecek planlamalarının da bir temelini oluşturacaktır.

6. KAYNAKLAR

[1] Patacchini A. “Bir Demiryolu Emniyet Yönetim Sistemi Tasarımı ve Uygulanımına Yönelik Uygulama Kılavuzu”. Avrupa Demiryolu Ajansı. 13 Ekim 2010.
[2] Demiryolu Emniyeti ve Standartları Kurulu, “Mühendislik Emniyet Yönetimi Uygulama Kılavuzu Cilt:4, Sayı:2, Sayfa 95- 2007.[3] Avrupa Birliği Demiryolu Ajansı, “Avrupa Demiryolu Emniyeti Yönetmeliği, 29 Nisan 2004.

Top
%d blogcu bunu beğendi: